Thang nâng là thiết bị quan trọng trong sản xuất và vận chuyển hàng hóa, thường xuyên chịu tải trọng lớn và hoạt động liên tục. Vì vậy, việc kiểm định và bảo dưỡng định kỳ là yếu tố bắt buộc giúp đảm bảo an toàn, duy trì hiệu suất và kéo dài tuổi thọ thiết bị, cùng An Thịnh tìm hiểu trong bài viết sau.
1. Tầm quan trọng của việc kiểm định và bảo dưỡng thang nâng định kỳ
Kiểm định và bảo dưỡng thang nâng định kỳ giúp thiết bị vận hành ổn định, an toàn và đạt hiệu suất tối đa. Việc tuân thủ đúng chu kỳ kiểm tra không chỉ kéo dài tuổi thọ, giảm chi phí sửa chữa mà còn đáp ứng các quy định kỹ thuật bắt buộc trong an toàn lao động.
1.1 Rủi ro khi không kiểm định và bảo trì thường xuyên
Khi bỏ qua công tác bảo trì, các chi tiết cơ khí dễ bị mài mòn, dây cáp và bu lông có thể lỏng hoặc gãy, hệ thống thủy lực rò rỉ dầu, motor quá tải và cảm biến mất tín hiệu. Những sự cố này không chỉ gây gián đoạn sản xuất mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng trong quá trình vận hành.
1.2 Lợi ích của việc kiểm tra định kỳ theo tiêu chuẩn kỹ thuật
Kiểm định và bảo dưỡng giúp duy trì hiệu suất làm việc ổn định, tối ưu năng lượng, giảm chi phí sửa chữa và kéo dài thời gian sử dụng. Ngoài ra, thiết bị đạt chuẩn kiểm định còn đáp ứng yêu cầu về an toàn lao động, là điều kiện cần để được phép vận hành trong các cơ sở sản xuất.
1.3 Chu kỳ kiểm định bắt buộc theo quy định hiện hành
Theo QCVN 25:2015/BLĐTBXH, thang nâng phải được kiểm định lần đầu trước khi đưa vào sử dụng và kiểm định định kỳ ít nhất 12 tháng/lần. Với thiết bị hoạt động trong môi trường khắc nghiệt hoặc tần suất cao, chu kỳ có thể rút ngắn còn 6 tháng/lần để đảm bảo an toàn tuyệt đối và tuân thủ quy chuẩn quốc gia.
2. Quy trình kiểm định thang nâng đạt chuẩn kỹ thuật
Quy trình kiểm định thang nâng cần được thực hiện bởi đơn vị có đủ năng lực chuyên môn và được cấp phép theo QCVN 25:2015/BLĐTBXH. Mỗi công đoạn phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình kỹ thuật, đảm bảo tính chính xác, khách quan và tuân thủ đầy đủ các tiêu chuẩn về an toàn cơ khí, điện, thủy lực trước khi thiết bị được phép vận hành.
2.1 Kiểm tra hồ sơ, thông số kỹ thuật và nhật ký vận hành
Bước đầu tiên là rà soát hồ sơ kỹ thuật, tài liệu xuất xưởng, hướng dẫn sử dụng và nhật ký vận hành. Việc này giúp đối chiếu thông số thực tế với thiết kế ban đầu, đánh giá quá trình hoạt động và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến độ an toàn của thiết bị.
2.2 Đánh giá tổng quan tình trạng thiết bị và hệ thống an toàn
Kỹ sư kiểm định tiến hành quan sát trực quan khung nâng, puli, dây cáp, xi lanh, bơm dầu, motor điện và cảm biến. Các vị trí mối hàn, liên kết bu lông, hệ thống dẫn hướng đều phải được kiểm tra độ chắc chắn. Đồng thời, thử nghiệm các công tắc hành trình, phanh hãm và hệ thống chống quá tải để đảm bảo hoạt động chính xác.
2.3 Thử tải tĩnh, thử tải động theo tải trọng cho phép
Thử tải tĩnh được thực hiện bằng cách đặt tải trọng lớn hơn 125% tải định mức trong khoảng thời gian quy định để kiểm tra khả năng chịu lực của khung và hệ thống thủy lực. Sau đó, thử tải động ở 100% tải trọng để đánh giá độ ổn định, tốc độ nâng – hạ và độ nhạy của hệ thống điều khiển.
2.4 Lập biên bản, dán tem kiểm định và cấp giấy chứng nhận hợp chuẩn
Sau khi hoàn thành kiểm định, kỹ sư lập biên bản chi tiết ghi rõ tình trạng thiết bị, thông số đo kiểm và kết quả thử tải. Nếu đạt tiêu chuẩn, thang nâng sẽ được dán tem kiểm định và cấp Giấy chứng nhận an toàn thiết bị nâng hạ, cho phép đưa vào vận hành chính thức.
3. Các hạng mục cần bảo dưỡng định kỳ cho thang nâng
Bảo dưỡng định kỳ giúp thang nâng hoạt động ổn định, giảm hao mòn linh kiện và phòng tránh sự cố kỹ thuật trong quá trình sử dụng. Mỗi bộ phận trong hệ thống, từ cơ khí đến điện – thủy lực, đều cần được kiểm tra và vệ sinh đúng chu kỳ để duy trì độ bền và hiệu suất tối đa cho thiết bị.
3.1 Bảo dưỡng phần cơ khí
Bộ phận cơ khí chịu tải trực tiếp nên cần được kiểm tra thường xuyên. Cần siết chặt toàn bộ bu lông, bôi trơn má trượt và puly để giảm ma sát. Đồng thời, kiểm tra khung thép, các mối hàn và bản lề để phát hiện sớm hiện tượng nứt, cong vênh hoặc rỉ sét.
3.2 Bảo dưỡng hệ thống thủy lực
Đối với thang nâng thủy lực, cần kiểm tra mức dầu, vệ sinh bộ lọc và thay dầu định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Xi lanh, phớt và ống dẫn dầu phải được đảm bảo kín tuyệt đối để tránh rò rỉ. Ngoài ra, van an toàn và van chống tụt tải cần được thử nghiệm để đảm bảo phản ứng chính xác khi có sự cố.
3.3 Bảo dưỡng hệ thống điện
Kiểm tra toàn bộ đường dây điện, bảng điều khiển và cầu dao tổng. Motor cần được vệ sinh để tránh bám bụi, đảm bảo tản nhiệt tốt. Cảm biến hành trình và công tắc giới hạn phải được hiệu chỉnh đúng vị trí, giúp hệ thống tự ngắt khi đạt chiều cao tối đa, tránh tình trạng quá hành trình.
3.4 Bôi trơn, siết chặt và thay thế các chi tiết hao mòn theo định kỳ
Tất cả khớp nối, trục quay và bánh răng cần được bôi trơn đúng loại dầu mỡ. Các chi tiết có dấu hiệu hao mòn như phớt, bạc đạn, dây cáp hoặc gioăng cao su phải được thay thế ngay để đảm bảo thiết bị vận hành êm và an toàn lâu dài.
4. Chu kỳ bảo dưỡng và quy định an toàn cần tuân thủ
Để thang nâng luôn hoạt động ổn định và an toàn, việc bảo dưỡng phải được thực hiện theo đúng chu kỳ kỹ thuật và quy định của cơ quan quản lý. Mỗi loại thang nâng, tùy theo tần suất hoạt động, môi trường làm việc và tải trọng sử dụng, sẽ có kế hoạch kiểm tra bảo trì riêng nhằm đảm bảo hiệu suất tối ưu và kéo dài tuổi thọ thiết bị.
4.1 Chu kỳ kiểm định bắt buộc theo quy chuẩn Việt Nam
Theo QCVN 25:2015/BLĐTBXH, thang nâng phải được kiểm định lần đầu trước khi đưa vào sử dụng, kiểm định định kỳ ít nhất 1 năm/lần, và kiểm định bất thường khi có thay đổi kết cấu, di chuyển vị trí hoặc xảy ra sự cố kỹ thuật. Với môi trường làm việc khắc nghiệt, chu kỳ này có thể rút ngắn còn 6 tháng/lần để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
4.2 Quy trình bảo trì an toàn – đúng kỹ thuật
Công tác bảo trì phải được thực hiện bởi kỹ sư hoặc kỹ thuật viên có chuyên môn về cơ khí, điện và thủy lực. Trước khi tiến hành, cần ngắt toàn bộ nguồn điện, hạ sàn thang về vị trí thấp nhất và treo biển cảnh báo “Đang bảo trì”. Việc vệ sinh, kiểm tra và thay thế linh kiện phải tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất để đảm bảo tính đồng bộ.
4.3 Ghi chép nhật ký bảo dưỡng và lưu hồ sơ kiểm định
Sau mỗi lần bảo dưỡng hoặc kiểm định, cần ghi rõ ngày thực hiện, hạng mục đã kiểm tra, tình trạng thiết bị và người phụ trách. Nhật ký này là cơ sở quan trọng để đánh giá hiệu quả bảo trì và phục vụ cho công tác kiểm định sau này. Đồng thời, hồ sơ kiểm định phải được lưu trữ tối thiểu 3 năm, đảm bảo truy xuất nguồn gốc khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng.
Xem thêm:
Thực hiện kiểm định và bảo dưỡng thang nâng định kỳ không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là giải pháp bảo vệ an toàn cho người sử dụng và thiết bị. Nếu bạn cần kiểm định, bảo trì hoặc khắc phục sự cố thang nâng, hãy liên hệ An Thịnh đơn vị uy tín chuyên cung cấp dịch vụ bảo dưỡng, kiểm định và lắp đặt thiết bị nâng hạ đạt chuẩn kỹ thuật toàn quốc.
Công ty TNHH cầu trục và kết cấu thép An Thịnh
