Cổng trục là thiết bị nâng hạ quan trọng trong các nhà máy, kho bãi và công trình xây dựng, hoạt động thường xuyên với cường độ cao nên dễ xảy ra hao mòn, hư hỏng nếu không được chăm sóc đúng cách. Trong bài viết này, An Thịnh chia sẻ hướng dẫn bảo trì và bảo dưỡng cổng trục chuẩn kỹ thuật, giúp thiết bị vận hành ổn định, an toàn và kéo dài tuổi thọ sử dụng lâu dài.
1. Tầm quan trọng của việc bảo trì cổng trục định kỳ
Việc bảo trì cổng trục định kỳ đóng vai trò then chốt trong việc duy trì hiệu suất làm việc, đảm bảo an toàn và kéo dài tuổi thọ của thiết bị. Khi hoạt động trong môi trường công nghiệp khắc nghiệt với tải trọng lớn, cổng trục dễ bị mài mòn, giãn cáp hoặc giảm hiệu năng nếu không được kiểm tra thường xuyên. Do đó, bảo trì không chỉ là yêu cầu kỹ thuật mà còn là giải pháp tiết kiệm chi phí và phòng ngừa rủi ro hiệu quả.
1.1 Hạn chế rủi ro và sự cố kỹ thuật
Cổng trục thường xuyên vận hành với tải trọng lớn nên các bộ phận như cáp, pa lăng, bánh xe hay phanh dễ bị hư hỏng nếu không được bảo dưỡng định kỳ. Khi các chi tiết này xuống cấp, nguy cơ xảy ra tai nạn lao động, rơi tải hoặc mất kiểm soát thiết bị sẽ tăng cao. Bảo trì định kỳ giúp phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn, chủ động sửa chữa và thay thế trước khi sự cố xảy ra, đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình vận hành.
1.2 Nâng cao hiệu suất và kéo dài tuổi thọ thiết bị
Một cổng trục được bảo dưỡng đúng cách sẽ hoạt động trơn tru, ổn định và tiết kiệm năng lượng hơn. Việc kiểm tra, tra dầu bôi trơn, căn chỉnh cơ cấu nâng và vệ sinh định kỳ giúp giảm ma sát, tránh hao mòn linh kiện và tăng tuổi thọ cho toàn hệ thống. Ngoài ra, thiết bị được chăm sóc thường xuyên cũng giúp giảm thiểu thời gian ngừng hoạt động, đảm bảo tiến độ công việc và mang lại hiệu quả đầu tư lâu dài cho doanh nghiệp.
2. Quy trình bảo trì và bảo dưỡng cổng trục đúng chuẩn kỹ thuật
Để đảm bảo cổng trục vận hành an toàn và hiệu quả, quy trình bảo trì cần được thực hiện theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất và các quy định an toàn lao động. Việc bảo dưỡng định kỳ giúp phát hiện sớm các hư hỏng, ngăn ngừa sự cố và duy trì hiệu suất hoạt động ổn định cho toàn bộ hệ thống nâng hạ.
2.1 Kiểm tra tổng thể kết cấu cơ khí
Bước đầu tiên trong quá trình bảo trì là kiểm tra kết cấu cơ khí gồm dầm chính, dầm biên, chân trụ, ray di chuyển và các mối hàn. Cần quan sát kỹ để phát hiện các vết nứt, rỉ sét hoặc bu lông lỏng. Đồng thời, kiểm tra độ thẳng của ray để đảm bảo xe con di chuyển êm, không rung lắc và không gây tiếng ồn bất thường khi hoạt động.
2.2 Bảo dưỡng hệ thống nâng hạ và pa lăng
Hệ thống nâng hạ là bộ phận chịu tải chính, gồm pa lăng, cáp thép, móc treo, hộp số và motor. Cần kiểm tra độ mòn của cáp, tra dầu bôi trơn định kỳ cho các bánh răng và ổ trục, đồng thời thử tải để đánh giá hiệu suất nâng hạ. Việc thay dầu hộp số và kiểm tra phanh hãm cần được thực hiện theo lịch trình khuyến nghị, đặc biệt đối với thiết bị hoạt động liên tục trong môi trường ẩm hoặc bụi bẩn.
2.3 Kiểm tra hệ thống điện và thiết bị an toàn
Toàn bộ hệ thống điện gồm tủ điều khiển, dây dẫn, công tắc hành trình, rơ le bảo vệ và nút dừng khẩn cấp phải được kiểm tra kỹ lưỡng. Các điểm tiếp xúc cần siết chặt, tránh lỏng gây tia lửa điện hoặc chập cháy. Đồng thời, thử nghiệm chức năng của công tắc giới hạn hành trình để đảm bảo thiết bị tự động ngắt khi đạt độ cao nâng tối đa.
2.4 Ghi chép và lưu hồ sơ bảo trì
Sau mỗi lần bảo dưỡng, đơn vị kỹ thuật cần ghi lại đầy đủ thông tin gồm thời gian, hạng mục kiểm tra, kết quả đánh giá và linh kiện đã thay thế. Việc lưu hồ sơ giúp doanh nghiệp theo dõi lịch sử bảo trì, dễ dàng kiểm soát tình trạng thiết bị và lên kế hoạch bảo dưỡng tiếp theo một cách khoa học.
3. Dấu hiệu nhận biết cổng trục cần bảo trì gấp
Trong quá trình sử dụng, cổng trục có thể xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường cho thấy thiết bị đang xuống cấp hoặc có nguy cơ hư hỏng. Việc phát hiện sớm và xử lý kịp thời không chỉ giúp ngăn ngừa sự cố nghiêm trọng mà còn bảo vệ an toàn cho người vận hành và toàn bộ hệ thống.
3.1 Cổng trục phát ra tiếng ồn hoặc rung mạnh bất thường
Khi cổng trục vận hành phát ra tiếng kêu lạ, rung mạnh hoặc có hiện tượng giật đột ngột, đây là dấu hiệu cho thấy các bộ phận cơ khí như bánh xe, bạc đạn hoặc dầm chính đang gặp vấn đề. Nguyên nhân có thể do ray bị lệch, khớp nối lỏng hoặc thiếu bôi trơn. Nếu không khắc phục sớm, tình trạng này có thể làm tăng ma sát, mài mòn và giảm tuổi thọ của toàn bộ thiết bị.
3.2 Hệ thống phanh hoạt động kém hoặc không ăn
Phanh là bộ phận giữ vai trò đảm bảo an toàn trong quá trình nâng hạ và giữ tải trọng ở trạng thái ổn định. Khi phanh hoạt động yếu, có độ trễ hoặc phát ra tiếng rít, người vận hành cần ngừng sử dụng ngay để kiểm tra. Nguyên nhân thường gặp là mòn bố phanh, dầu phanh cũ hoặc lò xo hãm bị giảm lực. Việc chậm khắc phục có thể dẫn đến mất kiểm soát tải trọng, gây nguy hiểm nghiêm trọng tại công trường.
3.3 Tốc độ nâng hạ giảm hoặc có hiện tượng trượt cáp
Nếu cổng trục di chuyển chậm hơn bình thường hoặc xuất hiện tình trạng trượt cáp khi nâng hàng, đó là dấu hiệu motor hoạt động yếu, hộp số bị hao mòn hoặc cáp thép đã giãn. Trong trường hợp này, cần kiểm tra lại hệ thống truyền động, căn chỉnh pa lăng và thay thế các bộ phận bị xuống cấp. Việc cố sử dụng thiết bị khi có dấu hiệu này có thể làm hỏng động cơ, giảm hiệu suất làm việc và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn.
3.4 Xuất hiện mùi khét hoặc tia lửa điện khi vận hành
Một số trường hợp, khi vận hành cổng trục có thể xuất hiện mùi khét, tia lửa nhỏ hoặc âm thanh “tạch” trong tủ điện – đây là dấu hiệu cảnh báo chập điện hoặc tiếp xúc kém. Hệ thống điện cần được ngắt nguồn khẩn cấp và kiểm tra bởi kỹ thuật viên chuyên môn. Nếu bỏ qua, nguy cơ cháy nổ và hư hỏng toàn bộ hệ thống điều khiển là rất cao.
4. Lịch bảo trì định kỳ giúp thiết bị vận hành bền bỉ
Bảo trì cổng trục theo lịch trình khoa học giúp doanh nghiệp kiểm soát tốt tình trạng thiết bị, ngăn ngừa sự cố và kéo dài tuổi thọ sử dụng. Việc chia lịch bảo dưỡng theo chu kỳ ngày, tháng và năm giúp duy trì hiệu suất ổn định, giảm chi phí sửa chữa phát sinh.
4.1 Bảo trì hàng ngày và hàng tuần
Người vận hành cần kiểm tra tổng thể thiết bị trước và sau mỗi ca làm việc, bao gồm hệ thống cáp, phanh, palang, ray và động cơ. Song song đó, nên vệ sinh sạch bề mặt ray, tra dầu bôi trơn cho các ổ trục, kiểm tra còi và đèn tín hiệu để đảm bảo hoạt động bình thường trong mọi điều kiện.
4.2 Bảo trì hàng tháng và hàng quý
Định kỳ mỗi tháng hoặc mỗi quý, cần tiến hành kiểm tra chi tiết hơn về độ lệch ray, siết chặt bu lông, kiểm tra phanh hãm và tình trạng mối hàn. Ngoài ra, cần thay dầu hộp số, đo điện trở cách điện của motor và thử tải để đánh giá khả năng nâng hạ thực tế, đảm bảo thiết bị đạt hiệu suất ổn định.
4.3 Kiểm định và đại tu hằng năm
Mỗi năm, cổng trục cần được kiểm định tổng thể bởi đơn vị có chuyên môn theo tiêu chuẩn TCVN. Công việc bao gồm đo độ mòn cáp, kiểm tra hệ thống điện, thử tải tĩnh và tải động. Đối với thiết bị hoạt động liên tục, cần thực hiện đại tu toàn diện để thay thế linh kiện xuống cấp, giúp thiết bị luôn đạt tiêu chuẩn an toàn và vận hành bền bỉ trong thời gian dài.
Xem thêm:
Những điều cần lưu ý khi thiết kế cổng trục
Các loại cổng trục thường được sử dụng trong nhà xưởng
Nếu doanh nghiệp của bạn đang tìm kiếm đơn vị bảo trì cổng trục chuyên nghiệp, quy trình chuẩn kỹ thuật và chi phí hợp lý, hãy liên hệ ngay với An Thịnh để được tư vấn và khảo sát trực tiếp. Đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm của chúng tôi sẽ xây dựng kế hoạch bảo trì định kỳ, giúp thiết bị hoạt động bền bỉ, an toàn và hiệu quả trong suốt vòng đời sử dụng.
Công ty TNHH cầu trục và kết cấu thép An Thịnh
